Jak odzyskać koszty zastępstwa procesowego?

W toku prowadzonego sądowego sporu jesteśmy obciążeni różnymi wydatkami, które w ogólnym rozrachunku mogą być dotkliwe dla naszego portfela. Jednym z większych wydatków jest opłacenie prawnika oraz uiszczenie kosztów zastępstwa procesowego, które występują wyłącznie w przypadku przegranej, prowadzonej sprawy. Ile wynoszą takie koszty? Od czego zależą i w jaki sposób należy je uiścić?

Zanim jednak przejdziemy do odpowiedzi na powyższe pytania, warto nadmienić iż koszty zastępstwa procesowego regulowane są Ministerstwo Sprawiedliwości, które to wyróżnia rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie i za czynności radców prawnych. Zarówno jedne jak i drugie określają minimalne stawki, jakie strona, która przegrała sprawę, musi zwrócić drugiej stronie (w tym wypadku stronie wygranej). Co ciekawe, sąd może zwiększyć te stawki nawet kilkukrotnie.

Ile wynoszą koszty adwokackie?

W przypadku spraw cywilnych, stawki minimalne uzależnione są od wartości przedmiotu sporu. Poniżej zamieszczamy kilka przykładów:

• do 500 zł – 90 zł;
•  powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł
• powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
•  powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
•  powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

Kwota ta jednak może się zmniejszyć, jeśli np. dochodzi do postępowania upominawczego lub postępowania nakazowego. Jak koszty zastępstwa adwokackiego wyglądają w przypadku spraw rodzinnych? Co oczywiste nie są one uzależnione od wartości sporu, ale od specyfiki zajmującej się przez sąd sprawy. Stawki przykładowe wynoszą: ponad 700 zł w przypadku rozwodu, ponad 350 zł w przypadku przysposobienia, ponad 200 zł w przypadku pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej lub ponad 120 zł za naka wypłacania alimentów na rzecz dziecka.

Koszty te wyglądają zgoła inaczej w przypadku prawa pracy. Tak oto: uznanie wypowiedzenia umowy to koszty powyżej 180 zł, sprawa o wypłacenie wynagrodzenia za wykonaną pracę to koszty rzędu nawet 75% stawki od wartości owego wynagrodzenia.

Dla porównania, prawo spadkowe zaczyna koszty procesowe od 120 zł, a jeśli przedmiotem sprawy jest orzeczenie poprawności i ważności testamentu kwota ta rośnie do nawet 700 zł.

Jak odzyskać koszty?

Jak więc widzimy koszty wynieść mogą od kilku do nawet kilkuset złotych. Dla wielu z nas tak duży wydatek odbija się echem na naszym portfelu, dlatego też warto ubiegać się o zwrot owych kosztów, jeśli sprawa zakończyła się po naszej myśli. Przejdźmy zatem do sedna i wyjaśnimy, co należy zrobić, aby otrzymać daną należność.

Dokładne zasady i postępowania opisują przepisy artykułu 109 postępowania cywilnego. Najważniejszym punktem, zawartym w owym kodeksie jest konieczność złożenia spisu kosztów lub zgłoszenie wniosku o przyznanie kosztów według przypisanych norm. Należy tego dokonać najpóźniej przed zamknięciem rozprawy, najlepiej bezpośrednio przed wydaniem orzeczenia. Jeśli dokonamy tego później – roszczenie o zwrot kosztów wygaśnie.

Co ważne, o kosztach należnych danej stronie, która działa bez adwokata lub radcy prawnego, sąd orzeka z urzędu. Podczas ustalania wysokości kosztów poniesionych przez jedną stronę, która reprezentowana jest przez pełnomocnika (np. adwokata), sąd bierze pod uwagę min. niezbędny nakład pracy oraz wszelkie czynności podjęte w sprawie.