Zakup mieszkania – pożyczka od rodziców czy darowizna?

Pożyczka lub darowizna od najbliższej rodziny to ogromna wartość – zarówno finansowa jak i pod względem odpowiedzialności. Jeśli docelowo przekazać ją chcemy na zakup nowego mieszkania, zderzamy się z wieloma pytaniami, które są istotne również z punktu widzenia rozliczenia z Urzędem Skarbowym.

Czy taką darowiznę należy zgłosić? Jak wysoki podatek od pożyczki będziemy musieli uiścić i czy pomoc rodzinie jest przedmiotem zainteresowania instytucji państwowych? Mając na uwadze te aspekty i pytania, oraz chcąc zrealizować kroki zgodnie z prawem, warto poznać podstawowe zasady, które obowiązują podczas udzielania takich pożyczki lub darowizny dla członków naszej rodziny.

Czy pożyczka od rodziny jest opodatkowana?

Prawda jest taka, że wsparcie waszej rodziny jest oczywiście ogromną przysługą z której skorzystacie zarówno wy, jak i instytucje. Dlaczego? Dlatego, że pożyczka zazwyczaj obarczona jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych, który obecnie wynosi 2%. Jest to znacząca kwota, zwłaszcza wtedy gdy otrzymana pomoc jest znacząca, a każdy grosz ma znaczenie w realizacji celu.

Zanim jednak zrezygnujesz z takiej formy pomocy, powinieneś wiedzieć, że istnieje sposób na uniknięcie tej płatności. Tu znaczenie będzie miał zarówno stopień pokrewieństwa jak i wysokość pożyczki.

Kiedy mogę być zwolniony z podatku w przypadku pożyczek?

Zwolnienie z podatku przysługuje pożyczkom zawartym pomiędzy:

• małżonkami;
• zstępnymi, czyli potomkami
• wstępnymi, czyli osobami, od których pochodzimy
• pasierbami, czyli przybranymi dziećmi,
• rodzeństwem;
• przybranymi rodzicami.

Co ważne, pożyczka od nich wszystkich zwolniona jest z podatku nawet gdy łączna suma przekracza 9637 zł.
Osoba, która otrzymała należność musi w ciągu 14 dni złożyć deklarację w odpowiednim organie podatkowym. Wiąże się to z koniecznością wypełnienia formularza PCC – 3, a jeśli kwota pożyczki nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku nie trzeba przejmować się wspomnianym obowiązkiem informowania o otrzymanej należności.

Darowizna – opodatkowanie

Pożyczka od darowizny różni się znaczącym aspektem – należy ją spłacić. Darowizna jest natomiast bezzwrotną zapomogą i wiąże się tym samym z innym opodatkowaniem. I tak oto, w przypadku pożyczki od rodziny na podatnika nałożony jest obowiązek rozliczenia się z podatku od czynności cywilnoprawnych. Darowizna z kolei związana jest z podatkiem od spadków i darowizn.

Jeśli darczyńcą jest ktoś z najbliższej rodziny, a otrzymana kwota nie przekracza 9637 zł, jesteśmy zwolnieni z podatku i nie musimy informować odpowiednich instytucji. Co ważne, dotyczy to wszystkich w obrębie zerowej, czyli najbliższej rodziny.

Nie unikniesz podatku w przypadku darowizny, jeśli ta dotyczy:

• II grupy, do której należy: zstępne rodzeństwo, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków
• III grupa: pozostałe osoby.

W przypadku II grupy kwota darowizny wolna od podatku to 7276 zł, a dla III grupy jest to 4902 zł.

Zgłoszenie darowizny

3% 0 tyle wynosi wysokość podatku od darowizn i spadków, jeśli kwota przekazana nie przekracza 10 278 zł. Obowiązek darowizny leży po stronie pożyczkobiorcy. Uchylenie się obowiązku zgłoszenia jest karalne i w ostateczności naraża nas na większe koszty (podatek sankcyjny jest dużo wyższy). Ważne zatem jest, aby poinformować instytucję o otrzymanej darowiźnie, która z kolei powinna przyjąć formę przelewu na konto. Urząd, po zgłoszeniu, może zażądać udokumentowania takiej transakcji, a brak dowodu i dokumentów ponownie wiąże się z karą pieniężną.